Rritja e Importeve të Zarzavateve dhe Frutave: Një Sfidë për Bujqësinë Vendase
Importi i zarzavateve dhe frutave në Shqipëri ka vijuar të thellohet edhe gjatë gjashtëmujorit të pare të vitit 2024, pavarësisht se prodhimi vendas në sera ka hyrë në kulmin e tij. Të dhënat nga INSTAT tregojnë një rritje të ndjeshme të importeve, duke sinjalizuar sfida të mëdha për sektorin e bujqësisë dhe për prodhuesit vendas.
Shifrat e Importit dhe Eksportit
Për të përmbushur nevojat e tregut në rritje, Shqipëria ka shënuar një zgjerim të konsiderueshëm të importit, siç konfirmohet nga të dhënat zyrtare për tregtinë e jashtme nga INSTAT. Gjatë gjashtë muajve të parë të vitit 2024, importet e zarzavateve kanë pësuar një rritje të madhe prej 43.5%, ndërsa importet e frutave janë rritur me 31.1% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.
Ky rritje e importeve reflekton një intensifikim të konsiderueshëm të kërkesës për produkte të freskëta, duke sfiduar kështu prodhimin vendas. Sipas të dhënave të INSTAT, eksportet e frutave gjatë periudhës janar-qershor 2024 kanë regjistruar një rritje të dukshme në sasi, duke u rritur me 63.4%. Megjithatë, përkundër këtij rritje në sasi, vlera e eksporteve është zvogëluar me 10.21%, çka tregon se çmimet e frutave mund të kenë pësuar një rënie.
Një analizë më e thellë e të dhënave historike tregon se sasia më e lartë e importit të zarzavateve është regjistruar në muajt shkurt dhe mars, një periudhë kur kërkesa për këto produkte ka qenë e lartë. Nga ana tjetër, importet e frutave kanë arritur kulmin në mars 2024, një periudhë kur edhe sezoni i prodhimit vendas ka nisur. Gjatë këtij muaji, Shqipëria ka importuar 49% më shumë fruta në krahasim me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.
Gjatë gjashtë muajve të parë të vitit 2024, eksportet e frutave dhe arrave të ngrënshme kanë arritur në një total prej 1.9 miliardë lekësh, duke shënuar një rritje prej 10.2% krahasuar me vitin e kaluar. Nga ana tjetër, eksportet e zarzavateve janë regjistruar në 7.8 miliardë lekë, duke pësuar një ulje prej 4% në krahasim me të njëjtën periudhë të vitit 2023.
Turizmi dhe Rritja e Kërkesës për Produkte Vendase
Një faktor tjetër i rëndësishëm që ka ndikuar në rritjen e importeve është zhvillimi i turizmit. Me rritjen e fluksit turistik, kërkesa për perime dhe fruta të freskëta është rritur ndjeshëm.
Ekspertët sugjerojnë se turizmi mund të jetë një mundësi për bujqësinë, për sa kohë që konsumi i turistëve lidhet me prodhimin vendas. Turistët kërkojnë receta tradicionale bazuar në produkte vendase, por aktualisht, për shkak të mungesës së mjaftueshme të prodhimit, kjo kërkesë po mbulohet gjithnjë e më shumë nga importet.
Rritja e Importeve dhe Pasojat Ekonomike
Management Style
Të dhënat tregojnë se rritja e importeve të zarzavateve u bë më agresive që nga dhjetori i vitit të kaluar dhe në janar 2024. Në dhjetor 2023, importet e zarzavateve u rritën me 80% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit 2022, ndërsa importet e frutave u rritën me 55%. Ky trend ka vijuar edhe në prill 2024, pavarësisht se është sezoni i prodhimit vendas për zarzavatet në sera.
Në përgjithësi, importet e ushqimeve janë rritur ndjeshëm këtë vit. Një pjesë e prodhimit vendas po zëvendësohet me importe, duke sjellë pasoja ekonomike të rëndësishme. Kjo situatë ka ndikuar në rritjen e çmimeve për grupet e produkteve që nuk prodhohen në vend, duke rritur varësinë nga importet dhe duke ekspozuar vendin ndaj krizave të jashtme dhe monopoleve të grupeve të importit.
